Friday, July 3, 2015

სამი საქართველო

ოცწლიანი განშორების შემდეგ უკვე რამდენიმე თვეა საქართველოში ვცხოვრობ. ამან გარკვეული შესაძლებლობა მომცა ჩვენი ქვეყანა ახალ ჭრილში დამენახა. არა უბრალოდ როგორც მშობელი ერი, არამედ როგორც ერთი ერი, რომელიც ისევე იბრძვის გადარჩენისთვის, როგორც მრავალი სხვა. მომიტევეთ, მაგრამ ხანდახან აუცილებელია შენს სისხლხორცს ცივი თვალით შეხედო და უცხოს გულგრილობით აწონო მისი ავკარგი. ემოციურ ფონზე გაკეთებული სუბიექტური წამოძახილებით ჯერ არცერთ ექიმს დაუსვამს  სწორი დიაგნოზი .

რა გამოჩნდა ამ ახალ ჭრილში? ემოციებისგან, ბრავადოსგან, თვითგვმისგან გაწმენდილ ჭრილში? სამი საქართველო გამოჩნდა. ქვეყანა თითქოს ურემია, რომელსაც ადამიანების სამი ჯგუფი სხვადასხვა მიმართულებით ექაჩება. ერთნი ჩრდილოეთისკენ მიათრევენ მას, მეორენი სამხრეთისკენ, მესამენი კი - დასავლეთისკენ. ურემი ჭრიალებს, ჭრიჭინებს, საწყლად კვნესის. დამსხვრევის პირას არის მისული. სადაცაა გაწყდება მისი საკრავები, დამტვრევა მისი ბორბლები, გადატყდება მისი დედაბოძი. მქაჩველებს კი ურმის ბედი არ ანაღვლებს, მათთვის მთავარია არჩეული მიმართულება არ დათმონ. ვერც გაამტყუნებ. სხვა ჯგუფისთვის მიმართულების დათმობა სიკვდილის ტოლფასია. ჯგუფებს შორის მანძილი დღღითიდღე იზრდება, მატულობს სიძულვილი, უნდობლობა, გაუტანლობა. ისინი ფიზიკურად კი ახლოს არიან ერთმანეთთან, კარგად ხედავენ ერთმანეთის ვარამს, ესმით ტანჯვით წამოძახილი ოხვრები, მაგრამ თუნდაც ასიათასი კილომეტრით იყვნენ დაშორებულნი. ერთმანეთის მიმართ მათი მზერა ბრმაა, მათი სმენა კი - ყრუ.

ადრე ვფიქრობდი, რომ ქვეყნის გადარჩენას აუცილებლად სჭირდებოდა ამ ჯგუფების შერიგება, გაერთიანება, კომპრომისების მოძებნა, ძალების გაერთიანება, ერთი მიზნის არჩევა და შემდეგ მისკენ რუდუნებით სიარული. ახლა ასე აღარ ვფიქრობ. საუბედუროდ, ჩვენ უკვე დიდი ხანია გავცდით კომპრომისების ხანას, ჩვენ ბრძოლის ბილიკზე ვდგევართ. არცერთი წუთით არ იფიქროთ, რომ ეს ბრძოლა აგვცდება. იგი მოდის და ისეთივე რეალურია, როგორც დღევანდელი დღის განთიადი. ეს იქნება დაუნდობელი ბრძოლა, მან შეიძლება ურემი ერთხელ და სამუდამოდ გადატეხოს, მაგრამ მისი აცილება უკვე შეუძლებელია. ამ ბრძოლაში პაციფისტებს ადგილი არ ექნებათ. თითოეულ ჩვენთაგანს მოუწევს პოზიციის არჩევა. შუაში ყოფნა აღარ გამოვა.

რომელი ჯგუფი უნდა აირჩო შენ, მკითხველო? ჩემთვის ამ კითხვაზე პასუხი ნათელია - დასავლეთის. ჩვენი გადარჩენის ერთადერთი შანსი დასავლური ღირებულებების მიღებაა. არა, "მიღება" საკმარისი არ არის, მათი შესისლხორცებაა საჭირო. ჩვენ ვერასოდეს შევალთ ევროპაში ხელშეკრულებებით, მამაპაპური ტრადიციების დაუთმობლობით, საერო და საბეროს გაუმიჯნაობით, ნეპოტური აზროვნებით, სქესობრივი დისკრიმინაციით, ქსენობოფიით და პოსტსაბჭოური სინდრომით. ჩვენ შევალთ ევროპაში მაშინ, როდესაც ევროპას შემოვუშვებთ ჩვენში.

P.S. ერთი ჯგუფი გამომრჩა ამ კლასიფიკაციიდან (წესით "მეოთხე ჯგუფი" უნდა მეწოდებინა მათთვის, მაგრამ ოთხი თარსი რიცხვია :) ) - მეხუთე ჯგუფი, გნებავთ, მეხუთე კოლონა. ეს ვაჟბატონები ჩვეულებრივი პარაზიტები არიან. მათი მსგავსი მრავლად ახსოვს ისტორიას. ალბათ, მომავალშიც არ დაგვაკლებენ ჩვენს გვერდზე ყოფნის სიამოვნებას. მათ არ ადარდებთ ქვეყნის ბედი, ოღონდ თავად კარგად იყვნენ და ქვა ქვაზე ნუ დარჩენილა. ეს წურბელები არცერთ ჯგუფს არ ეხმარებიან, არხეინად სხედან ურმის თავზე და საკუთარი არსებობით მხოლოდ ტვირთს უმძიმებენ სხვებს. მათი კრედო ისევე ბიწია, როგორც მათი მორალური ღირებულებები - საითკენაც ქარი დაუბერავს, ისინიც იქითკენ იქნებიან.

Monday, June 15, 2015

ამ კვირა დღეს სასწაული ვიხილე

კვირას, დილით ხილიანს ჩავუყევი, ტელევიზიასთან ჩავედი. გმირთა მოედნისკენ ჩამავალი გზა პოლიციელებს ჰქონდათ გადაკეტილი. ხალხს არ უშვებდნენ. მივედი, შესვლა ვთხოვე, მაგრამ უარი მითხრეს. გვერდზე გამოვედი, ვიღაცამ საბარგო მანქანა მოაყენა, ბიჭები გადმოხტნენ, ნიჩბების დარიგება დაიწყეს. ნიჩაბი არ შემხვდა, მაგრამ ვიღაც ღვთისმადლიანმა სამუშაო ხელთათმანები მომაწოდა. ჩავიცვი და ნიჩბოსნების ნაკადს მივყევი. პოლიციელებმა მათ პატარა დერეფანი გაუხსნეს, სათითაოდ უშვებდნენ, თან რაღაცას ეკითხებოდნენ. კითხვები არ მესმოდა. ჩემი რიგიც მოვიდა, ჩასუქებულმა, მელოტმა კაპიტანმა რაღაც მკითხა და ჭრელი ცხვირსახოცით მოიწმინდა ოფლიანი შუბლი. საყველპურო პასუხი ჩავიბურდღუნე, სამუშაო ხელთათმანებიანი ხელები გავასავსავე და გმირთა მოედნისკენ გავიქნიე თავი. ეს საკმარისი აღმოჩნდა, ხელის მოძრაობით მანიშნა გადიო. გავედი, ჩქარი ნაბიჯით დავუყევი დაღმართს. გვირაბთან მეორე ბარიკადა დამხვდა. აქაც მსგავსი მანევრირებით გავძვერი. საბოლოოდ მოვახერხე მოედანზე ჩასვლა.

პირველივე, რაც თვალში მომხვდა, იყო უამრავი ადამიანი. უამრავი მშრომელი ადამაინი! ზოგი რაღაც უფორმო ზომის ქვის ფილებს ეზიდებოდა, ზოგი ნიჩაბს იქნევდა, ზოგი - წერაქვს, ზოგიც მოზრდილ ნაგვის პარკებს მიათრევდა. უმეტესობა თავიდან ფეხებამდე შლამით და ტალახით იყო მოთხვრილი. არავის ემჩნეოდა დაღლა ან მხნეობის ნაკლებობა. არავინ ყვიროდა, არავინ ჩხუბობდა, არავინ ცდილობდა თვითდამკვიდრებას. ადამიანები უბრალოდ იბრძოდნენ თავიანთი ქალაქის გადასარჩენად. იბრძონენ ჩუმი, დაჟინებული, კრიჭაშეკრული რუდუნებით. არცერთ მოძრაობაში, გამოხედვაში, სიტყვა-პასუხში არ იგრძნობოდა სასოწარკვეთილება ან თუნდაც იოტისოდენა ეჭვიც კი, რომ ჩვენ ამას დავძლევთ, ამ მოედანს გავწმენდთ, ჩვენს ქალაქს დავიბრუნებთ. ძლიერია სტიქია, საშინელი ტრაგიდია დაგვატეხა თავს, მაგრამ ჩვენ უფრო ძლიერები ვართ, ჩვენ მუხლჩაუხრელად ვიშრომებთ, ვიომებთ და ჩვენსას დავიბრუნებთ! გმირთა მოედანს გმირები წმენდნენ!

ეს იყო უბრალოდ სასწაული! არც მეტი, არც ნაკლები. ამ ქალაქში დავიბადე, ამ ქალაქმა გამზარდა, ამ ქალაქში ვიხილე ბევრი ენით აღუწერელი სისაძაგლე, სიმუხლთე და გაუტანლობა, მაგრამ ეს კვირა დღე ამ ქვენა გრძნობებისა არ იყო! ეს კვირა დღე ყველაზე საუკეთესო გრძნობების იყო! ყველაზე ამაღლებული, დადებითი, შემართებული გრძნობების! დღეს ამ ქალაქმა არნახული სასწაული აჩვენა ამ ასაკშემოპარული მეოცნებეს. სასწაული, რომლის მსგავსი არსად მინახავს. რამდენი მიწანწალია ამ მიწის პირზე, რამდენი უცხო ჰორიზონტი გადამიკვეთავს, რამდენი სხვისი სიხარული და ჭირვარამი მიხილავს, მაგრამ ის რასაც ამდენ ხანს ვეძებდი, თურმე ჩემს მშობლიურ ქალაქში მელოდა. ზამთარს მორიდებული მურა დავივით თვლემდა და როდესაც ქალაქს გაუჭირდა, ძალიან გაუჭირდა, ამ სასწაულმა ძალამ ვულკანივით იფეთქა. ამ კვირა დღეს მე პირველად ვიხილე ის, რის შესახებ ამდენი მიკითხავს, ამდენი მსმენია, ამდენი მიფიქრია - ქართველების ერთობა! ამ კვირა დღეს შემეძლო თამამად გამესწორებინა თვალი მსოფლიოს ყველაზე წარჩინებილი ერის შვილებისთვის და ამაყად მეთქვა: "დღეს მე თბილისელი ვარ!"

ცოტა ხანში მეგობრებიც ვიპოვე, ნიჩაბიც მომაწოდეს, წყალი დამალევინეს და მერე მუხლებამდე ტალახში ჩამდგრები დაუღალავად ვწმენდით ქალაქს შლამისგან. ეს დღე არასოდეს დამავიწყდება. ეს დღე არის ჩვენი მომავლის სიმბოლო. ჩვენს ქალაქში ბევრი შლამია დაგროვილი, ტალახით და ჭუჭყით არის სავსე ჩვენი ქუჩები, ჩვენი სახლები, ჩვენი სულები. ეს შლამიც ჩვენი გასატანია, ეს სიბინძურეც ჩვენი გასაწმენდია. ვერა კაცი შეძლებს ამას ეულად. ისევ და ისევ ერთად უნდა ვიდგეთ, ერთად უნდა ვიომოთ. ამას ჩვენს მაგივრად არავინ გააკეთებს. დაუღალავად უნდა ვწმინდოთ ჩვენი ქალაქი, თუნდაც ამისათვის მთელი ცხოვრება მუხლებამდე ტალახში დგომა დაგვჭირდეს.